Σπύρος Σβερκούνος 1012

Από τον Ποσειδώνα στα αφρόδιχτα

Η αρχαιολογική και ιστορική έρευνα έχουν φέρει στο φως πολύτιμες πληροφορίες που αποδεικνύουν την χρησιμοποίηση αλιευτικών μεθόδων από τα προϊστορικά χρόνια, πολύ πριν την εμφάνιση της γεωργίας. Στα τοιχώματα του σπηλαίου Cosquer στη Νότια Γαλλία, χρονολογημένα γύρω στα 16.000 χρόνια πχ., απεικονίζονται παραστάσεις της καθημερινότητας, και συγκεκριμένα ψάρεμα σαλαχιών με καμάκι. Επίσης σε προϊστορικούς παραλίμνιους οικισμούς που έχουν ανακαλυφθεί στη Βόρεια Ελλάδα βρέθηκαν απολιθωμένα εργαλεία αλιείας. Τέλος σε ύστερους χρόνους της προϊστορίας που αποτελούν ταυτόγχρονα την αφετηρία της ιστορίας, μέσα από φιλολογικά κείμενα όπως είναι τα έπη και τα θρησκευτικού περιεχομένου ιερά βιβλία (πχ Παλαιά Διαθήκη), αναδύονται μέσα από τη συστηματική μελέτη τους δραστηριότητες της καθημερινότητας όπως είναι το ψάρεμα. Οι Δαναοί του Ομήρου στην Ιλιάδα και κυρίως στην Οδύσσεια δεν υστερούσαν καθόλου στην αλιεία. Επίσης στη Βίβλο και συγκεκριμένα στο βιβλίο του Ιώβ (41:7) γίνεται ξεκάθαρη αναφορά στη χρησιμοποίηση καμακιού. Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε τις τοιχογραφίες στην Κνωσό με τον νεαρό που κρατάει την ψαριά του, απόδειξη της εξάρτησης των Μινωιτών από το θαλάσσιο στοιχείο.

Αργότερα στη κλασσική περίοδο της αρχαιότητας, σε πλήθος Ελλήνων και Ρωμαίων συγγραφέων, βρίσκουμε λεπτομερής περιγραφές των αλιευτικών μεθόδων της εποχής τους. Ο Έλληνας Πολύβιος (203πχ-120πχ) στις Ιστορίες του μας αναλύει το ψάρεμα ξιφία με καμάκι. Ο Οππιανός, Έλληνας συγγραφέας από την Κιλικία που έζησε την περίοδο της βασιλείας του Μάρκου Αυρήλιου, αφιερώνει ολόκληρο έργο με τίτλο “Αλιευτικά” στη χρήση της τρίαινας και του καμακιού στο ψάρεμα. Το καμάκι, ο κιούρτος, το δίχτυ, η πετονιά από έντερα ζώων και το χάλκινο αγκίστρι είναι μερικά από τα εργαλεία που κληρονόμησαν οι Βυζαντινοί ως γνήσιοι συνεχιστές της αλιευτικής παραδόσεως των προκατόχων τους.

Κατά τον ύστερο μεσαίωνα και την αναγέννηση τα σκήπτρα της εξέλιξης των αλιευτικών μεθόδων αναλαμβάνουν οι μεγάλες πόλεις-δημοκρατίες της Ιταλικής χερσονήσου με ηγήτορα την θαλασσοκράτειρα Βενετία. Από εκείνη την εποχή και αργότερα τα μεγάλα βασίλεια της δυτικής Ευρώπης προχωρούν στην επαγγελματική εντατικοποίηση της αλιείας μέχρι την εποχή του 18ου αιώνα οπότε και η αλιεία μεταμορφώνεται από την βιομηχανική επανάσταση. Ξεκινάει η αλόγιστη εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων σε βαθμό κατά τον οποίο στα μέσα του 20ου αιώνα να μιλάμε για απειλή αφανισμού μεγάλου αριθμού ειδών της θαλάσσιας πανίδας.

Οι παραδοσιακοί μέθοδοι ψαρέματος περνούν στο περιθώριο και χρησιμοποιούνται μόνο από ερασιτέχνες ενώ ταυτόγχρονα αντικαθιστώνται από οργανωμένους στόλους αλιευτικών σκαφών εξοπλισμένων με φονικά εργαλεία όπως είναι τα αφρόδιχτα των γρι-γρι της Μεσογείου και των κανονιών-καμακιών που έχουν τα φαλαινοθηρικά του βόρειου Ατλαντικού.

Ο θεός Ποσειδώνας εγκατέλειψε τη θάλασσα αλλά ταυτόγχρονα υπάρχει η απειλή να τον ακολουθήσουν και όλα τα έμβια όντα που κατοικούσαν σε αυτή. Για πρώτη φορά ο άνθρωπος στέκεται ενώπιον των ευθυνών του και είναι υποχρεωμένος να ξεκινήσει διαδικασίες και ενέργειες που θα του επιτρέπουν να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία γιατί δεν θα πρέπει να αγνοεί το γεγονός ότι και ο ίδιος αποτελεί μέρος του υπό κατάρρευση θαλάσσιου οικοσυστήματος. Η Μεσογειακή λεκάνη επί χιλιάδες χρόνια γέννησε και έθρεψε μία σειρά από πολιτισμούς που χάρη σε αυτόν το θαλάσσιο παράδεισο μπόρεσαν να αναπτυχθούν και να προσφέρουν το λιθαράκι τους στο οικοδόμημα του παγκόσμιου πολιτισμού. Σήμερα αυτή η υδάτινη Εδέμ κινδυνεύει να γίνει μία λίμνη αποβλήτων και σκουπιδιών που γεννάει η αλόγιστη οικονομική δραστηριότητα των χωρών που βρέχονται από τα νερά της. Επιπλέον η υπεραλίευση με στόλους μεγάλης παραγωγής θα ρίξει την ταφόπλακα σε αυτό που νομίζαμε ότι είναι ανεξάντλητο και η φύση μας έδωσε απλόχερα.

Και όμως στο παρά-πέντε υπάρχει ελπίδα αναστροφής της πορείας. Το νομικό πλαίσιο αλιευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πηγή έμπνευσης του οποίου αποτελούν οι διεθνείς συνθήκες του Ρίου και του Κιότο, αποτελεί σανίδα σωτηρίας εφόσον τηρηθεί και εναρμονιστεί από όλα τα εθνικά νομικά συστήματα των χωρών-μελών.

Τέλος, δεν θα πρέπει να καθησυχαζόμαστε από τις διεθνείς συνθήκες και τα διάφορα μέτρα που παίρνουν οι κυβερνήσεις, αλλά να αναλογιστούμε και το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στον καθένα μας. Να διδαχθούμε από τους προγόνους μας και να αντιληφθούμε ότι το δόγμα παράγω όσο πραγματικά χρειάζομαι είναι η μόνη οδός σωτηρίας. Γι αυτό κάθε φορά που βρισκόμαστε στην αγαπημένη μας θάλασσα για λίγες ώρες ξεγνοιασιάς ψαρεύοντας με τους φίλους μας, να συμπεριφερόμαστε υπεύθυνα και ώριμα ακολουθώντας τους κανόνες που έχει θεσπίσει η πολιτεία για την ερασιτεχνική αλιεία.

Share

Print
Προφίλ

Η επιχείρηση ιδρύθηκε το 1992 με έδρα τους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, και δραστηριοποιήθηκε εξ αρχής στον τομέα των ειδών αλιείας και της κατάδυσης.
Από τότε μέχρι και σήμερα, δίνει το δυναμικό της παρόν στο εμπορικό κέντρο των Αγίων Θεοδώρων επί της παλαιάς εθνικής οδού Αθηνών Κορίνθου έναντι του σταθμού των ταξί.
Περισσότερα >>

 Επικοινωνία

Χρήστου Νικολάου 2
'Αγιοι Θεόδωροι
Τ.Κ: 20003
Κορινθία, Ελλάδα

27410 68234

info@aqua-shop.gr